Borç ve özsermaye, girişimcilerin yeni bir iş kurarken temel finansman kaynaklarıdır. Özsermaye, işletmenin kendi parasıdır ve sonsuz bir vadeye sahiptir. İşletmenin ömrü sonsuz kabul edildiği için özsermayenin de vadesi sonsuzdur. Özsermayenin getirisi (maliyeti) genellikle borcun maliyetinden daha yüksektir. Birçok girişimci, “Bu para benim param, nasıl olur da maliyeti olur?” şeklinde düşünebilir fakat anlayış yanlıştır. Gerçeği bilmeyen girişimciler, hedefledikleri getirinin altında bir getiri elde edeceklerinden girişimlerinin değerinin azaldığını görebilirler.
Finansmanda kısa ve uzun vadeli borçlar arasında ayrım yapılır. Kısa vadeli borçlar bir yıl içinde ödenmesi gereken borçlardır, uzun vadeli borçlar ise bir yıldan daha uzun vadeli borçlardır. Uzun vadeli borçların bir yıl içinde ödenecek kısmı kısa vadeli borç olarak kabul edilir. Uzun vadeli borçların faizi genellikle daha yüksektir çünkü uzun vadede belirsizlik daha fazladır. Borcun vadesi uzadıkça likidite riski azalırken, maliyeti yani faizi yükselir. Kısa vadeli borçlar likidite riski yüksek faizi daha düşüktür. Uzun vadeli borçlar ise likidite riski düşük fakat faizi daha yüksektir. Başlangıçta mümkünse girişimcilerin borç kullanmaması tavsiye edilir fakat yeterli özsermaye veya devlet desteği bulunamazsa borç kullanılabilir. Borç kullanılırken tercih edilecek olan uzun vadeli borçtur. Çünkü girişimin ilk yılları zorlu yıllardır ve belirlenen satış ve kâr hedeflerinin altında kalma olasılığı yüksektir. Kısa vadeli borçların vadesinde ödenmesi olasılığı düşüktür. Mümkün olduğunca kısa vadeli kredi kullanılmamalı, kullanılması gerekiyorsa stok ve alacakların finansmanında tercih edilmelidir. Sabit varlıkların finansmanında kısa vadeli borç kullanmak risklidir. Birçok başarısız girişimcinin yaptığı hata da budur.
Kaynaklar arasında bir seçim yaparken faydalar ve dezavantajlar göz önünde bulundurulmalıdır. Genel olarak bir kaynağın faydası diğerinin dezavantajı olabilir. Girişimci, finansman yol haritasını belirlerken faydaları ve dezavantajları dikkate almalıdır.
Borçla Finansmanın Avantajları
- Borcun maliyeti işletmenin kazancına bağlı olarak artmaz. Borcun maliyeti sabittir ve işletmenin kazancı arttıkça borç verenler ilave bir getiri talep edemezler.
- Borcun maliyeti, özsermayenin maliyetinden daha düşüktür. İşletmenin tasfiye durumunda borç verenlerin öncelikli alacak hakkına sahip olmasından kaynaklanır. Borç verenlere ödeme yapıldıktan sonra kalan tutar özsermaye sahiplerine dağıtılır. Özsermaye sahipleri daha yüksek risk taşıdığından daha yüksek bir getiri talep eder. Borç vermek daha rasyonel bir seçenek olurdu ve “yüksek risk-yüksek getiri” ilkesi burada da geçerlidir.
- Borç kullanımının vergisel avantajı genellikle özsermaye ile finansmana göre daha fazladır. Borç için ödenen faiz ve diğer giderler tamamen vergiden düşülebilir.
- Borçla finansman kullanıldığında, girişimci işletmenin yönetiminde sınırlamalar veya kontrol kaybı yaşamaz. Girişimci, firmayı yönetme ve kontrol etme özgürlüğüne sahiptir.
Borçla Finansmanın Dezavantajları
- Borç kullanımı, girişimciyi belirli bir tarihte belirli bir ödemeyi yapmaya zorlar. Borç verenlere anapara ve faiz ödemelerini zamanında yapma taahhüdü verilir. Eğer girişimcinin kazancı ödemeleri yapmaya yetmezse işletme iflas edebilir.
- Aşırı borçlanma, girişimcinin (işletmenin) riskini artırır. Aşırı borçlanma, işler iyi giderken kârı artırabilir, Firma satış yapmakta zorlandığında, kullanılan her borç artık bir yüktür. Aşırı borç kullanmanın bir diğer riski de uygun şartlarda yeni finansal kaynak bulmanın zorlaşmasıdır. Bankalar aşırı borç kullanımı olan bir firmaya kredi vermek istemezler. Aşırı borç kullanmanın ahlaki riskini artırabileceğini düşünürler.
- Borçlanmada teminat göstermek gerekebilir. Teminat bulunamazsa kredi kullanımı da mümkün olmayabilir.
Özsermaye ile finansmanın faydaları ve dezavantajları ise tam tersidir. Girişimciler finansman seçeneklerini değerlendirirken, özsermaye ve borç arasındaki fayda ve dezavantajları göz önünde bulundurmalıdır.
İşletmenin ihtiyaçlarına, risk toleransına ve büyüme hedeflerine bağlı olarak doğru finansman stratejisi belirlenmelidir. Her iki seçeneğin avantajlarını ve dezavantajlarını anlayarak, girişimciler daha bilinçli finansal kararlar alabilirler.
